Açığa alınmak konusu FETÖ/PDY ile çok sık duyduğumuz bir kısa öz bir cümleydi. Ancak son bir kaç gündür açığa alınma konusu yine gündemde. Son açığa alınma ile ilgili son olay: İstanbul, Pendik’te yaşandı.  Yol vermedği için Trafikte seyir halindeki aracın önünü kesen iki maganda, içinde hamile kadının bulunduğu araca saldırarak zarar vermişti.

Daha sonra yakalanan bu 2 maganda polis merkezine ifade vermeye getirilirken polis karakolunda görevli görev yapan amir, bu şahısları kapıda karşılarcasını elini sıkmış sırtını sıvazlamıştı. Bu durum kamuoyunun büyük tepki çekmişti. Kamuoyunun büyük tepkisinin ardından da haberlere o memurun açığa alındığı duyurulmuştu. Peki açığa alınmak nedir, ne anlama geliyor? Açığa alınan memur ne kadar maaş alır? işte yanıtı...

Açığa alınmak nedir?

Devlet memurları kanunu'nun 137-145. açığa alınma şöyle tanımlanıyor, görevi başında kalmasında sakınca görülecek "devlet memurları" hakkında alınan ihtiyati bir tedbirdir. Bu maddeye göre kişiler memuriyetten atılmış değillerdir. Sadece soruşturmaları tamamlanana kadar görev yapmayacaklardır. kamuoyunda açığa alınma ya da el çektirme olarak bilinmesine karşın mevzuatta böyle tarif edilmemiştir. yine kamuoyunda yanlış bilinen yaygın bir konuda açığa alınan memurun memuriyet hayatı biter şekinde yorumlanmasıdır. Fakat açığa alınan bir memur işten atılarak memuriyet hayatı biter diye bir durum söz konusu değildir.

Açığa alınmak ne kadar sürer?

Devlet memurları hakkında görevden uzaklaştırmayı izleyen 10 işgünü içinde soruşturmaya başlanması şarttır. görevden uzaklaştırma şayet bir disiplin kovuşturması kapsamında yapılıyorsa soruşturma ve uzaklaştırma en çok 3 ay devam edebilir, ceza kovuşturması kapsamında yapılıyorsa görevden uzaklaştırmaya yetkili amir (bu amir aynı zamanda müfettişlerin görevden uzaklaştırdıkları memurlar hakkında atamaya yetkili amir'dir) ilgilinin durumunu her 2 ayda bir inceleyerek görevine dönüp dönmemesi hakkında bir karar verir.

Açığa alınan memur ne kadar maaş alır?

Görevden uzaklaştırılan ve görevi ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınan memurlara bu süre içinde aylıklarının 2/ 3'ü ödenir ve bu memurlar kanunun öngördüğü sosyal hak ve yardımlardan faydalanmaya devam ederler. Görevine geri döndüğünde bu süreç içerinde Maaşından kesilen 1/3'lül tutar/ tutarlar faiziyle birlikte ödenir.

Memuru açığa almaya Kimler yetkilidir?

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Yetkililer" başlıklı 138. maddesindeki; "Görevden uzaklaştırmaya yetkililer şunlardır.

a) Atamaya yetkili amirler;

b) Bakanlık ve genel müdürlük müfettişleri;

c) İllerde valiler;

ç) İlçelerde kaymakamlar (İlçe idare şube başkanları hakkında valinin muvafakati şarttır.)

Valiler ve kaymakamlar tarafından alınan görevden uzaklaştırma tedbiri, memurun kurumuna derhal bildirilir." hükümlerinde devlet memurlarını açığa almaya-görevden uzaklaştırmaya yetkili olanlar belirlenmiştir.

 İnceleme ve Soruşturma sonucunda suçsuz bulunanlar göreve başlatılacaklar

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Tedbirin Kaldırılması" başlıklı 141. maddesindeki; "Soruşturma sonunda disiplin yüzünden memurluktan çıkarma veya cezai bir işlem uygulanmasına lüzum kalmıyan Devlet memurları için alınmış olan görevden uzaklaştırma tedbiri, 138 inci maddedeki yetkililerce (Müfettişler tarafından görevden uzaklaştırılanlar hakkında atamaya yetkili amirlerce) derhal kaldırılır.

Görevden uzaklaştırma tedbirini kaldırmıyan görevli hakkında 139 uncu madde hükmü uygulanır." hükümlerince açığa alınan-görevden uzaklaştırılanlara 10 iş günü içinde başlatılacak inceleme ve soruşturma sonucunda disiplin yönünden memurluktan çıkarma veya cezai bir işlem uygulanmasına gerek görülmeyenler görevlerine derhal başlatılacaklardır.

Memurun göreve tekrar başlatılması zorunlu olan haller hangileridir?

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Memurun Göreve Tekrar Başlatılması Zorunlu Olan Haller" başlıklı 143. maddesindeki; "Soruşturma veya yargılama sonunda yetkili mercilerce:

a) Haklarında memurluktan çıkarmadan başka bir disiplin cezası verilenler;

b) Yargılamanın men'ine veya bereatine karar verilenler;

c) Hükümden evvel haklarındaki kovuşturma genel af ile kaldırılanlar;

ç) Görevlerine ve memurluklarına ilişkin olsun veya olmasın memurluğa engel olmıyacak bir ceza ile hükümlü olup cezası ertelenenler;

Bu kararların kesinleşmesi üzerine haklarındaki görevden uzaklaştırma tedbiri kaldırılır." hükümlerinde Memurun göreve tekrar başlatılması zorunlu olan haller belirtilmiştir.

Açığa alma-görevden uzaklaştırma kararı hangi hallerde kaldırılabilir?

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Görevden Uzaklaştırma Tedbirinin Kaldırılmasında Amirin Takdiri" başlıklı 144. maddesindeki; "140 ıncı ve 142 nci maddelerde 143 üncü maddenin a, b, c fıkralarında yazılı olanlar hakkındaki görevden uzaklaştırma tedbiri, Devlet memurunun soruşturmaya konu olan fiillerinin, hizmetlerini devama engel olmadığı hallerde her zaman kaldırılabilir." hükümlerinceaçığa alma-görevden uzaklaştırma kararı kaldırılabilmektedir. Fakat içinde yaşadığımı süreçte bu maddenin uygulanacağı kanaatinde değiliz yetkililer riske girmemek için mutlaka inceleme ve soruşturma sonucunu bekleyecektir.

Açığa alma-görevden uzaklaştırma süresi en çok ne kadardır?

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Süre" başlıklı 144. maddesindeki;" başlıklı 145. maddesindeki; "Görevden uzaklaştırma; bir disiplin kovuşturması icabından olduğu takdirde en çok 3 ay devam edebilir. Bu süre sonunda hakkında bir karar verilmediği takdirde memur görevine başlatılır.

Bir ceza kovuşturması icabından olduğu takdirde görevinden uzaklaştırmaya yetkili amir (Müfettişlerin görevinden uzaklaştırdıkları memurlar hakkında atamaya yetkili amir) ilgilinin durumunu her iki ayda bir inceliyerek görevine dönüp dönmemesi hakkında bir karar verir ve ilgiliye de yazı ile tebliğ eder." hükümlerine göre açığa alma-görevden uzaklaştırma süresi en çok 3 ay devam edebilir. Ceza soruşturmasına bağlı olarak inceleme ve soruşturma yapılıyor ise (Şu andaki Milli Eğitim Bakanlığındaki açığa alma-görevden uzaklaştırmalar ceza soruşturmasına bağlı olarak yapılmamaktadır.) ilgilinin durumunu her iki ayda bir inceliyerek görevine dönüp dönmemesi hakkında bir karar verilir.