Mersin meyvesi olarak da bilenen Murtun insan sağlığına saymakla bitmeyen faydaları vardır. Bu içeriğimizde Murtun faydaları nelerdir, Murt meyvesi nedir? sorularını sizler için yanıtlayacağım.
Murt, kışın yaprağını dökmeyen, ağaç veya ağaçcık formunda 5 metreye kadar boy yapabilen, daha çok Akdeniz iklimine sahip bölgelerde doğal olarak maki formunda yetişen tıbbi ve aromatik bir bitkidir.
Murt meyvesi nedir?
Mersin veya murt ağacı, mersingiller familyasından, maki grubundan çalı formunda bir bitkidir. Boyları 2-3 metreye kadar yükselebilen bitki, Akdeniz ikliminin hüküm sürdüğü yerlerde, özellikle kıyı kesimlerde görülür. Bitkinin aynı isimle anılan beyaz ve mor renkte meyveleri eylül ayında olgunlaşır ve çerez olarak tüketilir. Ayrıca bitkinin genç sürgünleri, çelenk süslemesinde de kullanılmaktadır.
Bitki sulak arazileri sever. Bitkinin kökleri toprağın hem derinlerine kadar indiğinden hem de toprağın yüzeyine yakın yerlerine dağıldığından, bu bitki yörede erozyon önlemede etkin olarak kullanılmaktadır. Özellikle yörede eğimli arazilerin heyelan tehlikesi olan kesimlerine dikilmektedir.
Aşı materyali, iri ve beyaz renkli meyveye sahip olan Hambeles denilen ve ticari olarak yetiştiriciliği yapılan çeşitten alınır. Yabanilere “çakal” da denilmektedir. Meyveleri küçüktür. Ancak bunların arasında, nispeten iri meyvelere sahip olan siyah meyveli tiplere de rastlanmaktadır. Son yıllarda yüksek antioksidan kapasiteleri nedeniyle siyah ve kırmızı renkli meyvelere ilgi artmıştır. Mersin siyah renkteki meyveleri sayesinde yüksek oranda antioksidan maddeler içermesi nedeniyle sağlık açısından son derece yararlıdır.
Ayrıca mersinin önemli bir bitkisel hastalığı yoktur. Bu ise meyvelerde ilaç kalıntısının olmaması anlamına gelmektedir. Diğer taraftan Akdeniz ikliminin doğal bir bitkisi olması nedeniyle doğada kendiliğinden de yetişebilmekte veya çok az gübreye ihtiyaç duymaktadır. Bu ise yine meyvelerde tarımsal gübre kalıntısı bulunmaması demektir. Dolayısıyla mersin bitkisi, ilaç veya gübre kalıntısı içermeyen, bahçe tesisi ve bakımı son derece kolay olan, Akdeniz doğasına uygun, bu nedenle organik yetiştiriciliğe de son derece elverişli bir meyvedir.
MURTUN FAYDALARI NELERDİR?
- Murt reyhan ve zeytin yağı ile karıştırılıp yüze sürüldüğünde ciltteki deforme olmuş alanları derinlemesine temizler. Bunun yanı sıra akne ve sivilce oluşumunu da engelleyerek cildin daha parlak ve canlı görünmesini destekler.
- Antiseptik özelliği sayesinde enfeksiyonlu hücrelerin kolayca yok olmasını sağlar. Bazı yörelerde reyhan ile beraber bir gün boyunca suda bekletilen murt suyu ile yeni doğmuş bebekler 7 gün boyunca yıkanır.
-Boğazdaki balgamı temizlemek için murt yaprağının suyu ile üzüm suyu karıştırılıp tüketilebilir. Aynı zamanda bu karışım ağız içi ve mide yaralarına iyi gelir.
- Kış günlerinde artan soğuk algınlığı içinde bu meyve kaynatılıp tüketilebilir. Bağışıklığı güçlendiren hambeles meyvesi virüslü hücrelere karşı vücudun direncini artırır.
- Hambeles içeriğinde uçucu yağ, sitrik asit ve doğal şeker bulundurur. Kandaki şekeri olumsuz etkilemediğinden şeker hastalarının bile rahatlıkla tüketebileceği bir meyvedir. Ayrıca bağırsak sağlığını koruyan hambeles bitkisi kabızlık ve ishal gibi rahatsızlıklara yakalanma riskini azaltır.
- A vitamini bakımından da zengin olan hambeles meyvesi göz yorgunluğu hastalığına da iyi gelir. Özellikle ileri yaşlarda görülme sıklığı olan görme problemine karşıda göz sağlığını olumlu etkiler.
Murt bitkisinin hastalıklara Karşı Etkisi;
Mersinden elde edilen kolesterol oksidasyonundan koruyucu etkiye sahip olduğu bulunmuştur.
Yurdumuzda yapılan çalışmalarda mersin yağının patojenlerine inhibe edici etkilere sahip olduğu görülmüştür.
mersinde bulunan myricetin maddesi sayesinde diyabetik tavşanların böbrek fonksiyonlarında bir iyileşme saptamıştır.
Benzer olarak mersin yapraklarındaki uçucu yağların normal tavşanlarda bir etkiye sahip olmamasına karşın diyabetik tavşanlarda hipoglisemik etkiye sahip olmaktadır.
Mersin yapraklarından ekstrakte edilen en önemli aktif maddeler myricetin ve myrtucommulone’dir. Bu maddeler antioksidan özellikleri nedeniyle oksidatif stresi önlemesinin yanısıra, gram pozitif bakterilere karşı aktiftir.
Ayrıca iltihap önleyici etkiye sahip olduğu ve kanser hücreleri üzerinde öldürücü etkisi olduğu konusunda bulgular saptanmıştır. Son yıllarda, mersinin insan sağlığı üzerine olumlu etki yaptığını ispatlayan yukarıdakine benzeryayınlar sayesinde mersine olan talep artmıştır. Farelerde ethanolik ve sulu ekstraktları kronik iltihaplarda, iltihap giderici etki göstermiştir.
Farelere 105 ve 175 mg/kg dozunda verilen sulu mersin ekstraktları, etanol ve indomethacin tarafından oluşturulan ülserlerde iyileşmeye yol açmıştır.
Mersin yağı şeker hastası tavşanlarda, glikoz absorbsiyonunu azalttığı bunun a-glikosidase enzim inhibitörü olarak görev yapmasından kaynaklanabileceğini ifade etmiştir.
Bu etki süresince antioksidant enzimler olan superokside dismutase ve catalase seviyelerinde bir değişiklik olmamıştır.
Mersin yağının insanlarda sivrisinek kovucu etkisinin incelendiği çalışmada, %50 lik mersin yağının kalıcılık süresinin(2.15 saat) sentetik kovucu olan ile kıyaslandığında daha kısa kaldığı aynı şekilde ortalama etkili dozun mersin yağında 0.1105, DEET’de 0.0023 mg/cm2 olduğu belirlenmiştir.
Bu durumda botanik kovucunun sentetik kovucuya göre etkisinin daha düşük kaldığı görülmüştür.
Mersin yapraklarında ekstrakte edilen; myrtucommulone D, myrtucommulone E, myrtucommulone C ve usnone A nin antibakteriyel aktiviteye sahip oldukları belirtilmiştir.
İncelenen iki bakteri ve bir fungusa karşı defne ve mersin yağının kekik ve fesleğen yağı kadar etkili olmadığı saptanmıştır.